ԵԴ/1163/01/20







ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎԵՐԱՔՆՆԻՉ ՔՐԵԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆ

ՈՐՈՇՈւՄ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆՈւՆԻՑ

«06» ապրիլի 2021թ. ք.Երևան

ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանը (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան)


Նախագահող դատավոր
դատավորներ

դատական նիստերի քարտուղար
դատախազ
պաշտպան
ամբաստանյալ
Մ.Պապոյան
Մ.Արղամանյան
Ա.Մնացականյան
Ա.Ավետիսյան
Դ.Աղաջանյան
Ֆ.Սարգսյան
Ս.Մխիթարյան

դռնբաց դատական նիստում, ՀՀ վճռաբեկ դատարանում գործերի քննության համար սահմանված կանոններով քննության առնելով ամբաստանյալ Սոս Հարազատի Մխիթարյանի (ծնված` 1989 թվականի ապրիլի 1-ին Աբովյան քաղաքում, ազգությամբ` հայ, ՀՀ քաղաքացի, բարձրագույն կրթությամբ, չամուսնացած, չի աշխատում, նախկինում` չդատապարտված, հաշվառված է Աբովյան քաղաքի Սարալանջ փողոցի 24-րդ շենքի 21-րդ բնակարանում) վերաբերյալ Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ` Առաջին ատյանի դատարան) 2021 թվականի փետրվարի 10-ի դատավճռի դեմ ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանի վերաքննիչ բողոքը`

ՊԱՐԶԵՑ

Գործի դատավարական նախապատմությունը.
2019 թվականի հուլիսի 11-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի ավագ քննիչ Ա.Երիցյանի որոշմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 5-րդ կետերով, 308-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 34-313-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով հարուցվել է թիվ 58218819 քրեական գործը:
2019 թվականի հուլիսի 11-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի ավագ քննիչ Ա.Երիցյանի որոշմամբ թիվ 58218819 քրեական գործն ընդունվել է վարույթ:
2019 թվականի օգոստոսի 19-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի ավագ քննիչ Ա.Երիցյանի որոշմամբ. որոշմամբ թիվ 58218819 քրեական գործով Սոս Մխիթարյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-313-րդ հոդվածի 1-ին մասով:
2020 թվականի հունվարի 29-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի ՀԿԳ ավագ քննիչ Ա.Ումուրշատյանի որոշմամբ թիվ 58218819 քրեական գործն ընդունվել է վարույթ:
2020 թվականի հոկտեմբերի 28-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի ՀԿԳ ավագ քննիչ Ա.Ումուրշատյանի որոշմամբ թիվ 58218819 քրեական գործով Սոս Մխիթարյանին առաջադրված մեղադրանքը փոփոխվել և նրան նոր մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 5-րդ կետերով` այն արարքի համար, որ նա, Անժելա Շահինյանից խարդախությամբ գումար հափշտակելու դիտավորության շուրջ հանցավոր համաձայնության գալով քննությամբ դեռևս չպարզված անձի հետ, 2019 թվականի հուլիսի 3-ին կաշառք ստանալու պատրվակով փորձել են Անժելա Շահինյանից խաբեության եղանակով գումար հափշտակել: Այսպես. Սոս Մխիթարյանը և քննությամբ դեռևս չպարզված անձը 2019 թվականի մայիսին «Օդնոկլասնիկի» սոցիալական ցանցով ծանոթացել են Երևան քաղաքի բնակչուհի Անժելա Շահինյանի հետ և տեղյակ լինելով, որ նա ցանկանում է գումարի դիմաց, առանց վարորդական իրավունքի ստացման համար ՀՀ կառավարության 2008 թվականի սեպտեմբերի 18-ի թիվ 1158-Ն որոշմամբ նախատեսված քննությունները պատշաճ կարգով հանձնելու, ձեռք բերել վարորդական իրավունքի վկայական, օգտվելով ստեղծված «բարենպաստ պայմաններից», ուրիշի գույքի զգալի չափերի հափշտակության դիտավորության հարցում եկել են հանցավոր համաձայնության: Այնուհետև` իրենց հանցավոր մտադրությունն իրագործելու նպատակով Անժելա Շահինյանին խոստացել են նպաստել կաշառքի դիմաց վարորդական իրավունքի վկայական ստանալու և դրա շուրջ համապատասխան լիազորություններ ունեցող պաշտոնատար անձանց հետ համաձայնության գալու հարցում, որից հետո 2019 թվականի հուլիսի 3-ին Սոս Մխիթարյանը, նախապես պայմանավորվածության համաձայն, հանդիպել է Անժելա Շահինյանին և հայտնելով, թե իբր իրենց սպասում են ՀՀ ոստիկանության ՃՈ Աբովյանի ՀՔԲ-ում, միասին իր ավտոմեքենայով ուղևորվել են այնտեղ: ՀՔԲ համապատասխան քննասենյակում Անժելա Շահինյանն օրենքով սահմանված կարգով հանձնել է տեսական, իսկ այնուհետև` գործնական քննությունները, կատարել համապատասխան վճարումները, ստացել RJ469218 համարի վարորդական իրավունքի վկայականը, ինչը Սոս Մխիթարյանը վերագրել է իրենց և խաբեության եղանակով` Անժելա Շահինյանի համար արդեն իսկ ցանկալի արդյունքի հասած լինելու պարագայում պաշտոնատար անձանց խոստացված կաշառքի գումարը փոխանցելու պատրվակով, 2019 թվականի հուլիսի 3-ին Երևան քաղաքում Անժելա Շահինյանից անձամբ ստացել է նախապես պայմանավորված զգալի չափերի` 350.000 ՀՀ դրամը, սակայն հանցագործությունն ավարտին չի հասցրել իր կամքից անկախ հանգամանքներով, քանի որ տեղում բռնվել է ՀՀ ԱԱԾ համապատասխան ծառայողների կողմից:
2020 թվականի նոյեմբերի 4-ին Սոս Մխիթարյանի վերաբերյալ թիվ 58218819 քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է Առաջին ատյանի դատարան, որտեղ քրեական գործին շնորհվել է ԵԴ/1163/01/20 համարը:
Առաջին ատյանի դատարանի 2021 թվականի փետրվարի 10-ի թիվ ԵԴ/1163/01/20 դատավճռի համաձայն` Սոս Մխիթարյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 5-րդ կետերով և նրա նկատմամբ պատիժ է նշանակվել տուգանք` նվազագույն աշխատավարձի 600-ապատիկի` 600.000 (վեց հարյուր հազար) ՀՀ դրամի չափով: Սոս Մխիթարյանին թույլատրվել է նշանակված տուգանքը վճարել մեկ տարվա ընթացքում, մաս առ մաս` հետևյալ ժամանակացույցով, յուրաքանչյուր ամսվա համար` 50.000-ական (հիսուն հազարական) ՀՀ դրամի չափով: Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցը` չհեռանալու մասին ստորագրությունը, թողնվել է անփոփոխ` մինչև դատավճռի օրինական ուժի մեջ մտնելը:
2020 թվականի մարտի 10-ին Վերաքննիչ դատարան է ստացվել ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանի վերաքննիչ բողոքը` Առաջին ատյանի դատարանի 2021 թվականի փետրվարի 10-ի թիվ ԵԴ/1163/01/20 դատավճռի դեմ:
Վերաքննիչ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանը խնդրել է մասնակի բեկանել և փոփոխել Առաջին ատյանի դատարանի 2021 թվականի փետրվարի 10-ի թիվ ԵԴ/1163/01/20 դատավճիռը և ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանին դատապարտել տուգանքի` նվազագույն աշխատավարձի հազարապատիկի, այսինքն` 1.000.000 (մեկ միլիոն) ՀՀ դրամի չափով: Ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանից հօգուտ պետության բռնագանձել հանցագործության կատարման արդյունքում առաջացած 350.000 ՀՀ դրամի չափով գումար:
Ներկայացված վերաքննիչ բողոքում մասնավորապես նշված է, որ Առաջին ատյանի դատարանը թույլ է տվել դատական սխալ, ճիշտ չի կիրառել օրենքը, խախտել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ, 48-րդ, 61-րդ և 103.1 հոդվածների պահանջները, որի հիման վրա Առաջին ատյանի դատարանի կողմից կայացված դատավճիռը` ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ նշանակված պատժի և հանցագործության կատարման արդյունքում առաջացած գույքի նկատմամբ բռնագանձում չտարածելու մասով, ենթակա է բեկանման: Հարկ է նկատել, որ սույն գործով ամբաստանյալի կատարած հանցավոր արարքի հանրային վտանգավորությունը բարձր է: Առաջին ատյանի դատարանի կողմից ամբաստանյալի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս հաշվի չի առնվել վերագրվող արարքի հանրային վտանգավորության աստիճանն ու բնույթը, հանցագործության կատարման եղանակը, հանցավոր մտադրության իրականացման աստիճանը, որոնք էական նշանակություն ունեն ամբաստանյալի անձի մասին ճիշտ պատկերացում կազմելու համար: Սույն գործով հատկանշական է մեղսագրվող հանցագործության կատարման առանձնահատկությունները, հանցակիցների միջև տևական, ամուր կապերի առկայությունը, գաղտնապահության կանոնների խիստ պահպանումը, հանցագործության նախապատրաստմանն ուղղված գործունեության քողարկվածությունը, որի արդյունքում ոտնձգություն է կատարվել քրեաիրավական պաշտպանության տակ գտնվող կարևոր հասարակական հարաբերությունների դեմ: Առաջին ատյանի դատարանի կողմից անհամաչափ պատիժ նշանակելը դրսևորվել է նաև ՀՀ քրեական օրենսգրքի 178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 5-րդ կետերով պատժաչափի նշանակման հարցում, քանի որ Առաջին ատյանի դատարանը հաշվի չի առել այն հանգամանքը, որ տվյալ հոդվածի կոնկրետ մասի համար տուգանքը որպես պատժատեսակ սահմանելիս օրենսդիրը որպես դրա սահմաններ նախատեսել է նվազագույն աշխատավարձի հինգհարյուրապատիկից հազարապատիկի շեմը, մինչդեռ առանց պատշաճ պատճառաբանությունների և հիմնավորման Առաջին ատյանի դատարանը ոչ արդարացիորեն նշանակել է պատիժ` նվազագույն աշխատավարձի 600-ապատիկի չափով, այսինքն` տվյալ հոդվածի համար նախատեսված ամենամեղմ պատժատեսակի գրեթե ամենացածր շեմի չափով, այն պայմաններում, երբ տվյալ հանցագործության համար օրենսդիրը նախատեսել է նաև ազատազրկում` երկուսից հինգ տարի ժամկետով: Դատական ակտում նաև բացակայում են պատճառաբանություններն ու հիմնավորումներն առ այն, թե կոնկրետ, որ փաստական հանգամանքերի գնահատմամբ է Առաջին ատյանի դատարանը եկել եզրահանգման, որ հենց նշանակված չափով տուգանքը կարող է բավարար և համաչափ լինել պատժի նպատակների իրականացման համար: Հատկանշական է այն հանգամանքը, որ Առաջին ատյանի դատարանը դատական ակտում անգամ չի անդրադարձել հանցագործության կատարման արդյունքում առաջացած գույքի բռնագանձման հարցին, որպիսի հարցը մեղադրանքի կողմը բարձրացրել է մեղադրական ճառով հանդես գալուց` ամբաստանյալի համար պատիժ միջնորդելու ժամանակ: Չնայած Առաջին ատյանի դատարանը, հաշվի չառնելով մեղադրանքի կողմի փաստարկները և ամբաստանյալի համար պատիժ միջնորդելիս առաջ քաշած պահանջը, իր դատական ակտում անգամ չի էլ անդրադարձել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 103.1 հոդվածի կարգավորումներին: Այնուամենայնիվ, զուտ վերոհիշյալ հոդվածի համատեքստում, համադրելով դատական ակտով ամրագրված քրեական գործի փաստական հանգամանքները, հարկ է փաստել, որ կաշառք ստանալու պատրվակով պահանջված ՀՀ դրամ գումարը հանդիսանում է Սոս Մխիթարյանի կողմից կատարված հանցագործության արդյունքում առաջացած գույք և ենթակա է բռնագանձման հօգուտ պետության, ինչն իրավացիորեն բխում է ինչպես քրեական գործի նյութերի ողջ ծավալից, այնպես էլ կոնկրետ դեպքի հանգամանքերի վերաբերյալ Սոս Մխիթարյանի կողմից տրված ինքնախոստովանական ցուցմունքներից: Այսպիսով` վերոգրյալից հետևում է, որ Առաջին ատյանի դատարանի կողմից խախտվել են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ, 48-րդ, 61-րդ և 103.1 հոդվածների պահանջները, չի բռնագանձվել հանցագործության կատարման արդյունքում ուղղակի առաջացած գույքին համարժեք գույք և ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ նշանակվել է ոչ արդարացի, ակնհայտ մեղմ պատիժ: Այլ կերպ ասած` Առաջին ատյանի դատարանի կողմից թույլ է տրվել նյութական իրավունքի այնպիսի խախտում, որն ազդել է գործի ելքի վրա:
Վերաքննիչ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 385-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` վերաքննիչ դատարանը դատական ակտը վերանայում է վերաքննիչ բողոքի հիմքերի և հիմնավորումների սահմաններում:
Վերաքննիչ դատարանը, բողոքի հիմքերի և հիմնավորումների սահմաններում դատական ստուգման ենթարկելով Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռի օրինականությունը և հիմնավորվածությունը, լսելով դատախազի հիմնավորումները` վերաքննիչ բողոքի կապակցությամբ, պաշտպանի և ամբաստանյալի պատասխանները` վերաքննիչ բողոքի դեմ, ինչպես նաև ուսումնասիրելով ներկայացված վերաքննիչ բողոքը, գտնում է, որ ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանի վերաքննիչ բողոքը ենթակա է մասնակի բավարարման հետևյալ պատճառաբանությամբ.
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` պատիժն արդարացի է, եթե համապատասխանում է հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար է անձին ուղղելու և նրա կողմից նոր հանցանքի կատարումը կանխելու համար:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` պատժի նպատակն է վերականգնել սոցիալական արդարությունը, ուղղել պատժի ենթարկված անձին, ինչպես նաև կանխել հանցագործությունները:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 61-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` հանցագործության համար մեղավոր ճանաչված անձի նկատմամբ նշանակվում է արդարացի պատիժ, որը որոշվում է սույն օրենսգրքի Հատուկ մասի համապատասխան հոդվածի սահմաններում` հաշվի առնելով սույն օրենսգրքի դրույթները: Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` պատժի տեսակը և չափը որոշվում են հանցագործության հանրության համար վտանգավորության աստիճանով և բնույթով, հանցավորի անձը բնութագրող տվյալներով, այդ թվում` պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքներով:
ՀՀ վճռաբեկ դատարանն իր 2010 թվականի օգոստոսի 27-ի թիվ ՍԴ/0293/01/09 որոշմամբ արտահայտել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումը` «(...) պատիժը համարվում է արդարացի, եթե դատարանը ճիշտ է գնահատում գործի բոլոր հանգամանքները, անձը բնութագրող տվյալները և, քրեական օրենքով նախատեսված պահանջներից ելնելով, հանցագործության մեջ մեղավոր անձի նկատմամբ նշանակում է այնպիսի պատիժ, որն անհրաժեշտ և բավարար է այդ անձին ուղղելու և նրա կողմից նոր հանցանքի կատարումը կանխելու համար: Պատժի տեսակի և չափի որոշման ժամանակ դատարանը պետք է հաշվի առնի կատարված հանցագործության` հանրության համար վտանգավորության աստիճանն ու բնույթը, հանցավորի անձը բնութագրող տվյալները, այդ թվում` նրա պատասխանատվությունը մեղմացնող և (կամ) ծանրացնող հանգամանքները (...)»:
ՀՀ վճռաբեկ դատարանն իր մեկ այլ` 2011 թվականի դեկտեմբերի 22-ի թիվ ԵԿԴ/0042/01/11 որոշմամբ արտահայտել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումը`
«(...) առաջին ատյանի դատարանի կողմից նշանակված պատիժը փոփոխելիս վերաքննիչ դատարանը ևս ղեկավարվում է պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքներով:
(...)
պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքները քրեական օրենքով նախատեսված այն հիմնադրույթներն են, որոնցով պետք է ղեկավարվի դատարանը պատիժ նշանակելիս: Այդ սկզբունքներն են`
ա) օրինականությունը,
բ) արդարությունը,
գ) պատժի անհատականացումը,
դ) մարդասիրությունը:
Պատիժ նշանակելու վերոնշյալ սկզբունքները սահմանում են այն հիմնական դրույթները, որոնցով ղեկավարվում է դատարանը յուրաքանչյուր քրեական գործով պատժի տեսակն ու չափն ընտրելիս:
(...)
(...) օրինականության սկզբունքի իմաստով` պատիժ նշանակելու հիմնական և առաջին պայմանը հանրորեն վտանգավոր արարք կատարած անձին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու ՀՀ քրեական օրենսգրքով նախատեսված հիմքերի առկայությունն է (...)»:
Տվյալ դեպքում Առաջին ատյանի դատարանն ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս` պատժի տեսակը և չափը որոշելիս, հաշվի է առել ոչ միայն կատարված հանցագործության բնույթն ու հասարակական վտանգավորության աստիճանը, այլև նրա անձը:
Առաջին ատյանի դատարանը, որպես ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի անձը բնութագրող և պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող հանգամանքներ, հաշվի է առել այն, որ նա երիտասարդ է, նախկինում դատապարտված կամ այլ կերպ արատավորված չի եղել, կատարած արարքի համար իրեն լիովին մեղավոր է ճանաչել և զղջացել, իսկ պատասխանատվությունն ու պատիժը ծանրացնող հանգամանքներ չի արձանագրել, որպիսի պայմաններում եկել է այն եզրահանգման, որ ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 5-րդ կետերով նախատեսված արարք կատարելու համար պատիժ պետք է նշանակել տուգանք` նվազագույն աշխատավարձի 600-ապատիկի` 600.000 (վեց հարյուր հազար) ՀՀ դրամի չափով:
Վերաքննիչ դատարանը հարկ է համարում նկատել, որ ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ պատժի տեսակը և չափը որոշելիս Առաջին ատյանի դատարանը չի ղեկավարվել պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքներով, թեև բազմակողմանի գնահատման է ենթարկել ամբաստանյալի անձը բնութագրող, պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող հանգամանքները, պատասխանատվությունն ու պատիժը ծանրացնող հանգամանքների բացակայությունը, այնուամենայնիվ, պատշաճ գնահատման չի արժանացրել նրա կողմից կատարված հանցագործության բնույթն ու վտանգավորության աստիճանը, որպիսի պայմաններում վերջինի նկատմամբ նշանակել է անարդարացի պատիժ, ինչը չի բխում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածով սահմանված արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքից` չի համապատասխանում կատարված հանցանքի ծանրությանը, այն կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար չէ նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար ու չի կարող ապահովել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով սահմանված պատժի նպատակները, այն է` վերականգնել սոցիալական արդարությունը և ուղղել պատժի ենթարկված անձին:
Վերաքննիչ դատարանի վերոգրյալ եզրահանգումը պայմանավորված է մասնավորապես այն հանգամանքով, որ Առաջին ատյանի դատարանն ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս, կատարված հանցանքի հանրային վտանգավորության բնույթի ու աստիճանի համատեքստում, բավարար չափով չի վերլուծել և համակցության մեջ պատշաճ գնահատման չի ենթարկել ամբաստանյալի կատարած արարքի բոլոր հանգամանքները, մասնավորապես` պատշաճ գնահատականի չեն արժանացել` մեղքի ձևը և տեսակը (ուղղակի դիտավորությամբ կատարված լինելը), խախտված հասարակական հարաբերության բնույթն ու կարևորությունը, մասնավորապես` այն, որ ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանը ոտնձգել է անձի սեփականության իրավունքի դեմ, կատարման եղանակը, հանցավոր մտադրության իրականացման աստիճանը:
Վերաքննիչ դատարանի գնահատմամբ վերոնշյալ հանգամանքները վկայում են ինչպես ամբաստանյալի, այնպես է նրա կատարած արարքի բարձր հանրային վտանգավորության մասին և համակցության մեջ թույլ չեն տալիս հիմնավոր դատողություն անելու առ այն, որ ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի սանկցիայով նախատեսված գրեթե նվազագույն պատժի` նվազագույն աշխատավարձի վեցհարյուրապատիկի` 600.000 (վեց հարյուր հազար) ՀՀ դրամի չափով տուգանքի կիրառման միջոցով հնարավոր է հասնել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով սահմանված պատժի նպատակներին:
Այսպիսով` Վերաքննիչ դատարանը, հաշվի առնելով վերոգրյալ եզրահանգումները, մասնավորապես` կատարված հանցագործության հանրության համար վտանգավորության աստիճանն ու բնույթը, ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի անձը բնութագրող և պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող վերը նշված հանգամանքները, պատասխանատվությունն ու պատիժը ծանրացնող հանգամանքների բացակայությունը, գտնում է, որ Առաջին ատյանի դատարանի 2021 թվականի փետրվարի 10-ի դատավճիռն ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ նշանակված պատժի մասով պետք է փոփոխել և նրա նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 5-րդ կետերով պատիժ պետք է նշանակել տուգանք` նվազագույն աշխատավարձի մեկ հազարապատիկի` 1.000.000 (մեկ միլիոն) ՀՀ դրամի չափով, ինչը տվյալ դեպքում անհրաժեշտ և բավարար է նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար ու կարող է ապահովել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով սահմանված պատժի նպատակները, այն է` վերականգնել սոցիալական արդարությունը և ուղղել պատժի ենթարկված անձին: Ընդ որում` Վերաքննիչ դատարանը գտնում է, որ հնարավոր է ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանին թույլատրել նշանակված տուգանքը վճարել մեկ տարվա ընթացքում, առաջին ամիսը` վճարելով նվազագույնը 87.000 ՀՀ դրամ, իսկ մնացած տասնմեկ ամիսներին` նվազագույնը 83.000 ՀՀ դրամ:
Միաժամանակ, Վերաքննիչ դատարանը գտնում է, որ ամբաստանյալ Սոս Մխիթարյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցը` չհեռանալու մասին ստորագրությունը, պետք է թողնել անփոփոխ` մինչև սույն որոշման օրինական ուժի մեջ մտնելը:
Ինչ վերաբերում է ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանի վերաքննիչ բողոքում նշված այն հանգամանքին, որ կաշառք ստանալու պատրվակով պահանջված 350.000 ՀՀ դրամ գումարը հանդիսանում է Սոս Մխիթարյանի կողմից կատարված հանցագործության արդյունքում առաջացած գույք և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 103.1 հոդվածով սահմանված կարգով ենթակա է բռնագանձման հօգուտ պետության, ապա Վերաքննիչ դատարանը հարկ է համարում նկատել, որ դատախազի վերը նշված փաստարկն անհիմն է, քանի որ նախաքննական մարմնի 2020 թվականի հոկտեմբերի 28-ի որոշմամբ Սոս Մխիթարյանի անձնական խուզարկությամբ հայտնաբերված 350.000 ՀՀ դրամը` 17 հատ 20 հազարանոց և 1 հատ 10 հազարանոց ՀՀ թղթադրամներ, սույն քրեական գործով ճանաչվել է իրեղեն ապացույց, իսկ Առաջին ատյանի դատարանն էլ իրավացիորեն իր դատական ակտով, որպես իրեղեն ապացույց, լուծել է դրա տնօրինման հարցը: Ընդ որում` հատկանշական է նաև այն, որ Առաջին ատյանի դատարանը, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 119-րդ հոդվածի 3-րդ մասի դրույթի համաձայն, գտել է, որ իրեղեն ապացույց ճանաչված` Սոս Մխիթարյանի անձնական խուզարկությամբ հայտնաբերված 350.000 ՀՀ դրամը պետք է հանձնել ՀՀ ԱԱԾ ֆինանսական վարչությանն` ի տնօրինություն:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 360-րդ, 361.1, 385-387-րդ, 390-րդ, 393-395-րդ և 412-րդ հոդվածներով` Վերաքննիչ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ

ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությունում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության դատախազ Դ.Աղաջանյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարել մասնակի:
Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի 2021 թվականի փետրվարի 10-ի դատավճիռն ամբաստանյալ Սոս Հարազատի Մխիթարյանի նկատմամբ նշանակված պատժի մասով բեկանել և փոփոխել:
Ամբաստանյալ Սոս Հարազատի Մխիթարյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 5-րդ կետերով պատիժ նշանակել տուգանք` նվազագույն աշխատավարձի մեկ հազարապատիկի` 1.000.000 (մեկ միլիոն) ՀՀ դրամի չափով:
Ամբաստանյալ Սոս Հարազատի Մխիթարյանին թույլատրել նշանակված տուգանքը վճարել մեկ տարվա ընթացքում, առաջին ամիսը` վճարելով նվազագույնը 87.000 ՀՀ դրամ, իսկ մնացած տասնմեկ ամիսներին` նվազագույնը 83.000 ՀՀ դրամ:
Ամբաստանյալ Սոս Հարազատի Մխիթարյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցը` չհեռանալու մասին ստորագրությունը, թողնել անփոփոխ` մինչև սույն որոշման օրինական ուժի մեջ մտնելը:
Դատավճիռը մնացած մասով թողնել անփոփոխ:
Որոշումը կարող է բողոքարկվել ՀՀ վճռաբեկ դատարան` հրապարակման պահից մեկամսյա ժամկետում:


ՆԱԽԱԳԱՀՈՂ ԴԱՏԱՎՈՐ Մ.ՊԱՊՈՅԱՆ

ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐ Մ.ԱՐՂԱՄԱՆՅԱՆ
Ա.ՄՆԱՑԱԿԱՆՅԱՆ