Գործ ԼԴ2/0048/01/21



Դ Ա Տ Ա Վ Ճ Ի Ռ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆՈՒՆԻՑ
25.11.2021 թվական ք.Վանաձոր

ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ԱՏՅԱՆԻ ԴԱՏԱՐԱՆԸ

ԴԱՏԱՎՈՐ՝ Լ.ԱԼԱՎԵՐԴՅԱՆ
ՆԻՍՏԻ ՔԱՐՏՈՒՂԱՐ՝ Մ.ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ՝ ՄԵՂԱԴՐՈՂՆԵՐ՝ Մ.ԱՆՏՈՆՅԱՆ, Ա.ՍԱՀԱԿՅԱՆ
ԹԱՐԳՄԱՆԻՉ՝ Տ.ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ
ՊԱՇՏՊԱՆ՝ Հ.ԽՈՒԴՈՅԱՆ
ԱՄԲԱՍՏԱՆՅԱԼ՝ Թ.ՀՈԴՍՈՆ

Դռնբաց դատական նիստում քննեց քրեական գործն ըստ մեղադրանքի Թեոդոր Ֆելիկս Ռիչարդ Հոդսոնի,
ծնված 04.12.1992 թվականին, Լոնդոն քաղաքում, ազգությամբ անգլիացի, Մեծ Բրիտանիայի քաղաքացի, ՀՀ-ում նախկինում չդատապարտված, ամուրի, հաշվառված է Մեծ Բրիտանիայի Մուսվել Հիլլ Ֆարմ, ՀՀ-ում մշտական բնակության վայր չունի, որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանավորումը, 2021 թվականի հուլիսի 26-ից գտնվում է անազատության մեջ, մեղադրվում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով:


I.Գործի դատավարական նախապատմությունը

2021 թվականի հուլիսի 26-ին ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտի քննիչ Ս.Բաղինյանը որոշում է կայացրել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի և 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով քրեական գործ հարուցելու և վարույթ ընդունելու մասին /հատոր 1-ին գ.թ. 14/:
2021 թվականի հուլիսի 26-ին ժամը 10:20-ին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հանրորեն վտանգավոր արարք կատարելու կասկածանքով Թեոդոր Ֆելիկս Ռիչարդ Հոդսոնը բերման է ենթարկվել ՀՀ ԱԱԾ վարչական շենք, իսկ ժամը 23:00-ին ձերբակալվել է /հատոր 1-ին, գ. թ. 4-5/:
2021 թվականի հուլիսի 28-ին Թեոդոր Ֆելիկս Ռիչարդ Հոդսոնին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով այն բանի համար, որ նա խախտելով ՙՊետական սահմանի մասին՚ ՀՀ օրենքի 11-րդ հոդվածի և ՀՀ կառավարության 2011 թվականի մայիսի 12-ի թիվ 702-Ն որոշման պահանջները, այն է՝ պետական սահմանով անձանց բացթողումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած անցման կետերով իրականացնում են սահմանապահ զորքերի զինծառայողները՝ անձանց Հայաստանի Հանրապետություն մուտք գործելու կամ Հայաստանի Հանրապետությունից մեկնելու՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված համապատասխան փաստաթղթերի առկայության դեպքում, առանց պետական սահմանը հատելու վերաբերյալ պարտադիր ներկայացման փաստաթղթի՝ իր անվամբ տրված անձնագրի առկայության, ՀՀ պահպանվող պետական սահմանն ապօրինի հատելու նպատակով, 2021 թվականի փետրվարի 2-ին Լիբանանի Հանրապետության մայրաքաղաք Բեյրութից ինքնաթիռով ժամանել է Հայաստան: 2021 թվականի փետրվարի 3-ին ապօրինի՝ առանց սահմանված փաստաթղթերի և առանց պատշաճ թույլտվության, շրջանցելով ՀՀ պետական սահմանի անցակետերը, Պրիվոլնոյե գյուղի վարչական տարածքով հատել է ՀՀ պետական պահպանվող սահմանը և մուտք է գործել Վրաստան:
Այնուհետև նույն թվականի հուլիսի 26-ին՝ ժամը 10:20-ի սահմաններում, ՀՀ Լոռու մարզի Պրիվոլնոյե գյուղի վարչական տարածքով ապօրինի՝ կրկին առանց սահմանված փաստաթղթերի և առանց պատշաճ թույլտվության, շրջանցելով ՀՀ պետական սահմանի անցակետերը, ապօրինի հատել է ՀՀ պետական պահպանվող սահմանը և մուտք գործել Հայաստանի Հանրապետություն, որտեղ ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայության սահմանապահ զորքերի ՙՍարչապետ՚ 9-րդ սահմանապահ ուղեկալի կողմից հսկվող տարածքում բռնվել է ԱԱԾ սահմանապահների կողմից /հատոր 1-ին գ.թ. 47-48/:
2021 թվականի հուլիսի 29-ին Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշմամբ Թեոդոր Ֆելիկս Ռիչարդ Հոդսոնի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանավորումը 2 ամիս ժամկետով, կալանքի սկիզբը հաշվվել է 2021 թվականի հուլիսի 26-ից /հատոր 1-ին գ.թ. 60-65/:
2021 թվականի հուլիսի 31-ին որպես այլ փաստաթուղթ ապացույց է ճանաչվել քրեական գործին կցված ներքոհիշյալ փաստաթղթերը՝
1. ՀՀ ԱԱԾ ՍԷԿՏ համակարգից արտատպված սահմանահատումների պատմությունը, համաձայն որի՝ Թեոդոր Հոդսոնը 2021 թվականի փետրվարի 2-ին, ժամը 12:00-ին ՙԶվարթնոց՚ հսկիչ անցագրային կետով մուտք է գործել Հայաստանի Հանրապետություն, իսկ նրա կողմից ՀՀ-ից ելք կատարելու կամ ՀՀ մուտք գործելու վերաբերյալ այլ տվյալներ առկա չեն:
2. Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի անվամբ տրված 504426691 սերիա-համարի անձնագրը, ըստ որի՝ Թեոդոր Հոդսոնը 2021 թվականի փետրվարի 2-ին ՙԶվարթնոց՚ ՀԱԿ-ով մուտք է գործել ՀՀ, իսկ ՀՀ-ից ելք կատարելու կամ ՀՀ գործելու վերաբերյալ տեղեկություններ առկա չեն:
3. ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից 2021 թվականի հուլիսի 26-ին կազմված արձանագրությունը, համաձայն որի՝ 2021 թվականի հուլիսի 26-ին, ժամը 10:20-ին, ՙՍարչապետ՚ սահմանապահ ուղեկալի տարածքում՝ 62658 քառակուսում հայտնաբերվել է ՀՀ պահպանվող պետական սահմանն ապօրինի հատած Թեոդոր Հոդսոնը:
4. 2021 թվականի հուլիսի 26-ին ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից կազմված Թեոդոր Հոդսոնին բերման ենթարկելու մասին արձանագրությունը, ըստ որի՝ 2021 թվականի հուլիսի 26-ին, ժամը 10:20-ին ՀՀ Լոռու մարզի Պրիվոլնոյե գյուղի վարչական տարածքին հարող հայ-վրացական պետական սահմանից դեպի թիկունք 250 մետր հեռավորության վրա հայտնաբերվել և ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտ բերման է ենթարկվել Թեոդոր Հոդսոնը /հատոր 1-ին, գ.թ.89-92/:
2021 թվականի հուլիսի 31-ին կազմվել է մեղադրական եզրակացությունը /հատոր 1-ին գ.թ. 93-99/:
2021 թվականի օգոստոսի 04-ին ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՀ ԱԱԾ մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամաբ հսկողության վարչության դատախազ Մ.Անտոնյանը որոշում է կայացրել մեղադրական եզրակացությունը հաստատելու մասին /հատոր 2-րդ գ.թ. 3/:
2021 թվականի օգոստոսի 11-ին քրեական գործը մուտքագրվել է դատարան և նույն օրն այն մակագրվել է դատավոր Լ.Ալավերդյանին /հատոր 2-րդ գ.թ. 1, 2/:
2021 թվականի օգոստոսի 12-ին որոշում է կայացվել քրեական գործը վարույթ ընդունելու մասին /հատոր 2-րդ գ.թ. 4/:
2021 թվականի օգոստոսի 25-ին Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշմամբ Թ.Հոդսոնի նկատմամբ նախաքննության ընթացքում որպես խափանման միջոց ընտրված կալանավորումը պահպանվել է և մերժվել է՝ կալանավորումը գրավի կիրառմամբ փոփոխելու մասին պաշտպանի միջնորդությունը /հատոր 2-րդ գ.թ. 47-50/:
2021 թվականի օգոստոսի 27-ին որոշում է կայացվել դատական քննության նշանակելու մասին /հատոր 2-րդ գ.թ. 59/:


II. Դատաքննություն

Ամբաստանյալ Թեոդոր Հոդսոնը, մեղավոր ճանաչելով իրեն առաջադրված մեղադրանքում, պատասխանելով հարցերին, ցուցմունք տվեց այն մասին, որ իր Հայաստան գալու նպատակը եղել է Հայաստանով Վրաստան գնալը, որ տեսնի իր սիրած աղջկան, ում հանդիպել է իր սովորելու տարիներին: Գալով Հայաստան՝ հույս է ունեցել, որ կկարողանա հասնել Վրաստան: Օդանավակայանում մոտավորապես 20 րոպե հարցուփորձ է արել, թե ինչպես կարող է հասնել Ստեփանավան: Այդ ընթացքում էլ պարզ է դարձել, որ Հայաստան-Վրաստան սահմանը փակ է: Հասնելով Ստեփանավան՝ հյուրանոց է վարձել: Հյուրանոցի տիրոջ հետ ունեցած խոսակցությունից ևս պարզ է դարձել, որ սահմանը փակ է: Քարտեզներն ուսումնասիրելով՝ որոշել է սահմանը հատել, որը հիմար քայլ է եղել իր կողմից: Նշեց, որ շատ դժար է եղել սահմանն անցնել, գիշերն անտառում է մնացել, ձյան մեջ է քնել: Մեծ դժվարությամբ է հասել Վրաստան, սկզբնական շրջանում անգամ չի պատկերացրել, որ կկարողանա կրկին նույն ճանապարհով հետ վերադառնալ: Հասել է Վրաստան, մեկ շաբաթ այդ աղջկա հետ միասին են ապրել, դրանից հետո առանձին են ապրել՝ մի շարք անձնական պատճառներից ելնելով: Հավելեց, որ Վրաստանում հայտնվել է անելանելի վիճակում, չի իմացել՝ ինչ անի, դիմի Վրաստանի իշխանություններին, թե հետ վերադառնա Հայաստան, մյուս կողմից էլ վեց ամիս ժամանակով է եղել իր վիզան, որի ժամկետն էլ արդեն լրանում էր: Նշեց, որ որոշում է հետ գալ Հայաստան, տաքսիով գալիս է մինչև Խորաբերդ, այնուհետև դեպի հարավ դեպի հայկական սահման: Չի հանդիպել որևէ նշանի, չի տեսել փշալար: Հիմնական մտավախությունը եղել է վրացիների կողմից չբռնվելը, քանի որ ըստ իր տրամաբանության՝ Հայաստան ինքն օրինական եղանակով է եկել: Ձեռքին եղել է փայտ, դանակ՝ շներից պաշտպանվելու համար, ուսապարկ: Լսել է մարդկանց ձայներ, սակայն չի հասկացել վրացական մասում է, թե հայկական, հետո ձայներից հասկացել է, որ հայեր են: Նշեց, որ սահմանի փակ լինելու վերաբերյալ տեղեկատվություն ստացել է միայն առօրյա խոսակցություններից, որևէ պաշտոնական տեղեկատվություն չի ունեցել: Ընդ որում, իր գնալուց ընդամենը մեկ շաբաթ անց բացվել են սահմանները, եթե իմանար այդ մասին, կսպասեր, կարծես ճակատագրի հեգնանք լիներ: Հայտնեց, որ որևէ մեկն իրեն չի օգնել սահմանը հատելու գործում: Նշեց, որ նախկինում Հայաստանում չի եղել, առաջին անգամ էր Կովկասում: Հայտնեց, որ ուսումնասիրելով քարտեզները՝ Խորաբերդի հատվածն ընտրել է այն հաշվարկով, որ եթե բռնվեր, կասեր, որ եկեղեցի է ցանկացել գնալ: Նշեց, որ Ստեփանավան գնալու ցանկությունը պայմանավորված էր այն հանգամանքով, որ այդ քաղաքն առավել մոտ էր սահմանին, այնտեղից ավելի հեշտ էր Վրաստան հասնելը: Հայտնեց, որ զղջում է իր արարքների համար, մեծ հիմարություն էր իր կողմից նման արարքների կատարումը /դատական նիստի արձանագրություն/:
Վկա Տիգրան Դանիելյանը ցուցմունք տվեց, որ նախկինում ամբաստանյալին չի ճանաչել, առաջին անգամ նրան հանդիպել է պետական սահմանի հարակից տարածքում, որտեղ նրան նկատել են սահմանապահ վերակարգի մյուս անդամները: Նշեց, որ ստացվել են տեղեկություններ այն մասին, որ պետական սահմանի հարակից տարածքում նկատվել է անծանոթ անձ և ինքը՝ որպես պարետի տեղակալ, շարժվել է դեպի տեղամաս, մինչ այդ տեղամաս հասնելը իրենց սահմանապահ վերակարգի կողմից տվյալ անձը հայտնաբերվել է: Հետագա պարզաբանումներ կատարելու նպատակով անձին տեղափոխել են պարետատան վարչական շենք:
Պատասխանելով առաջադրված հարցերին՝ վկա Տ.Դանիելյանը հայտնեց, որ դժվարանում է հիշել, թե այս տարվա որ ամսին է հայտնաբերվել ամբաստանյալը: Նշեց, որ ամբաստանյալը, ի պատասխան իրեն արված հարցադրումների, սկզբում հայտնել է, որ ցանկանում էր գնալ վանք, սակայն շփոթվել է և հայտնվել է անտառում, սակայն օպերատիվ տեղեկություններ են ստացվել, որ տվյալ անձը 2021 թվականի փետրվար ամսին ապօրինի մուտք է գործել Վրաստանի տարածք, գնացել Թբիլիսի քաղաք: Հավելեց, որ այն վայրը, որտեղ հայտաբերվել է ամբաստանյալը, գտնվում է սահմանային շերտում, որտեղ մուտք գործելու համար, համաձայն ՀՀ կառավարության 735-Ն որոշման, պետք է լինի անցագիր, իսկ ամբաստանյալն այդպիսի թույլտվություն չի ունեցել: Նշեց, որ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ ամբաստանյալի մոտ հայտնաբերվել է անձնագիր, հարցադրում են կատարել ամբաստանյալին առ այն, թե որն է եղել նպատակը առանց սահմանված թույլտվության սահմանը հատելու, ինչին ի պատասխան վերջինս տարբեր պարզաբանումներ է ներկայացրել, մասնավորապես, սահմանները փակ լինելու, կորոնավիրուսային թեստ չհանձնելու հետ կապված: Նշեց, որ ինքը կոնկրետ սահմանահատման կետերում ծառայություն չի իրականացում, համապատասխան կահավորանքներ առկա են, անգամ ամբաստանյալը հայտնել է, որ տեսել է վահանակ, որտեղ գրված է ՙՈւշադրություն դուք մուտք եք գործում սահմանային շերտ՚, տվյալ տեղամասում փշալարեր չեն եղել: Հայտնեց, որ ամբաստանյալը հայտնաբերվել է մոտավորապես 400-500 մետր հեռավորության վրա սահմանային շերտում, իսկ առաջնային վայրը, որտեղ նկատվել է ամբաստանյալը, եղել է սահմանային գծի վրա: Նշեց, որ անծանոթ անձի առկայության վերաբերյալ նախ ստացվել են օպերատիվ տեղեկություններ, այնուհետև եղել են դիտարկման արդյունքներ: Հավելեց, որ եթե անձը հատում է սահմանագիծը դեպի Վրաստան մեկ քայլ, այդ դեպքում իրենց աշխատակիցները տվյալ անձին հետ կապված գործառույթներ չեն կարող իրականացնել /դատական նիստի արձանագրություն/:
Վկա Հարություն Ալեքսանյանը ցուցմունք տվեց, որ չի ճանաչում ամբաստանյալին, ուղեկալի պետից համապատասխան հրահանգ են ստացել, անձնակազմը բաշխվել է երկու մասի, ունեցել են առաջնափակ և որոնողական խումբ, որոնք գնացել են տարբեր ուղղություններով: Ինքը՝ որպես սահմանային կետի և վերակարգի ավագ, ուղեկալի պետի կողմից նշված շարժման ուղղությամբ է գնացել, իսկ մյուս խումբը գնացել է հնարավոր շարժման ուղղությունը առաջամասից փակելու նպատակով: Նշեց, որ մոտավորապես երեք կիլոմետր ոտքով քայլել է, սահմանի վրա ՙՈլչի վառոտ՚ կոչվող հատված է առկա, որտեղ ՙշլամբաուններով՚ փակված դարպասներ են, դրանք նախատեսված են սահմանապահ զորքերի անձնակազմի համար: Անցնելով նշված դարպասները, մոտ 500 մետր առաջանալով՝ հայտնաբերել են նշված անձին, ով սկզբից փախչելու փորձ է արել, հետո կանգնել է և ձեռքերը պարզել վերև, հետո գոռացել են ռուսերեն լեզվով, որից հետո ամբաստանյալը ծնկի է եկել, ձեռքի հեռախոսը նետել է, դրանից հետո մոտեցել են ամբաստանյալին, գտել են հեռախոսը, ինքը կապվել է մայոր Դանիելյանի հետ՝ հայտնաբերված անձի վայրը նշելով, մի քանի րոպե հետո մոտեցել են իրենց, հայտնաբերված անձին տեղափոխել են:
Պատասխանելով հարցերին՝ վկա Հ.Ալեքսանյանը նշեց, որ դեպքի օրը մոտավորապես է հիշում, հուլիսի 23-ն էր կամ 24-ը, անձին հայտնաբերելուց հետո կազմվել է արդյոք համապատասխան արձանագրություն, թե՝ ոչ, չի կարող ասել, դա իր գործառույթների մեջ չի մտնում, այլ մանրամասներ իրեն հայտնի չէ, ինքը անգլերեն չգիտի, չէր կարող հաղորդակցվել ամբաստանյալի հետ: Հայտնեց, որ հնարավոր են նաև իրավիճակներ, որ անձը կարողանա հատել սահմանը և չնկատվել, որպիսի հանգամանքը պայմանավորված է ուղեկալների տեղակայման վայրերի հեռավորությամբ, անձնակազմի սակավությամբ: Հավելեց, որ ըստ իրենց ունեցած տեղեկատվության՝ եղել է սահմանը հատած անձ: Նշեց, որ ամբաստանյալն արդեն իսկ սահմանային շերտում էր, սահմանից գնում էր դեպի գյուղ: Ամբաստանյալն ուներ ուսապարկ, ձեռքին՝ փոքր դանակ, որը փոխանցել է իրենց: Նշեց, որ Վրաստանի կողմից առկա են համապատասխան ցուցանակներ, սահմանային շերտից մեկ կիլոմետր առաջ արդեն իսկ տեղադրված են նշաններն այն մասին, որ ՙԴուք մուտք եք գործում սահմանային շերտ՚: Հայտնեց, որ սահմանագծին բաշխված բազմաթիվ ուղեկալներ կան, որոնք իրենց վերահսկողության ներքո չեն, հնարավոր է ամբաստանյալը եկել է այնպիսի ուղեկալից, որտեղ համապատասխան նշաններ չկան, իսկ իրենց կողմից պահպանվող տարածքում համապատասխան ցուցանակներ կան: Նշեց, որ իրենք պահպանում են 4.5 կմ տարածք 6 հոգանոց անձնակազմով, ամբաստանյալին հայտնաբերել են իրենց կողմից պահպանվող տարածքի վերջնամասում դեպի հաջորդ ուղեկալ: Հավելեց, որ այդ օրը մառախուղ էր, թաց եղանակ, տեսանելությունը մոտ 50-55 մետր էր /դատական նիստի արձանագրություն/:
Վկա Շավալադ Պետրոսյանը ցուցմունք տվեց, որ ամբաստանյալին հայտնաբերելու օրը գտնվել է ծառայության մեջ, հրաման են տվել, իրենք բաժանվել են երկու խմբի, իրենց ծառայության վայրից մոտովորապես երեք կիլոմետր հեռավորության վրա քայլել են, ստացել են հրաման, որ այդ ուղղությամբ ինչ որ մարդ է շարժվում, դարպասից մոտ 500-600 մետր հեռավորության վրա խորանալով՝ հայտնաբերել են տվյալ անձին, իր հետ գտնվող Հ.Ալեքսանյանը ռուսերեն լեզվով գոռացել է ՙկանգնիր՚, որից հետո Հ.Ալեքսանյանը կապվել է սպաների հետ, փորձել են ճշտել անծանոթից այդտեղ հայտնվելու նպատակը, սակայն տարբեր լեզուներով խոսելու պատճառով չեն հասկացել իրար, հետո մայոր Դանիելյանը եկել է, որից հետո տեղյակ չէ, թե դեպքերն ինչպես են զարգացել:
Պատասխանելով հարցերին՝ վկա Շ.Պետրոսյանը հայտնեց, որ ըստ իր ունեցած տեղեկությունների՝ ամբաստանյալը շարժվել է սահմանագծով, իսկ թե ուր էր մտադիր գնալ, ինքը որևէ տեղեկություն չունի դրանից: Նշեց, որ ամբաստանյալն իրավունք չի ունեցել գտնվել այն վայրում, որտեղ նրան հայտնաբերել են: Ընդգծեց, որ ՙկանգնիր՚ հրահանգը լսելուց հետո ամբաստանյալը կանգ է առել, սակայն չեն կարողացել հաղորդակցվել լեզվին չտիրապետելու պատճառով: Նշեց, որ ամբաստանյալը կանգ է առել, երբ լսել է, թե ինչպես են իրենք զենքը բերում մարտական վիճակի: Կանգնելուց հետո ամբաստանյալը գցել է հեռախոսը, ձեռքերը բարձրացրել է վերև, անձնագիրն է ցույց տվել, կրկնել է ՙՊրիվոլնո՚ անունը: Նշեց, որ իրենց կողմից պահպանվող տարածքում համապատասխան ցուցանակներ կան, փշալարեր չկան՝ հավելելով, որ այն վայրում, որտեղից գալիս էր ամբաստանյալը, մեծ ցուցանակ է եղել, որը տեղադրված է հենց սահմանային գծի վրա: Նշեց, որ ամբաստանյալին հայտնաբերել են սահմանագծից մոտավորապես 500 մետր դեպի աջ, եղանակն անձրևոտ էր /դատական նիստի արձանագրություն/:
Որպես այլ փաստաթուղթ ապացույց հետազոտվել են հետևյալ փաստաթղթերը՝
1. ՀՀ ԱԱԾ ՍԷԿՏ համակարգից արտատպված սահմանահատումների պատմությունը, համաձայն որի՝ Թեոդոր Հոդսոնը 2021 թվականի փետրվարի 2-ին՝ ժամը 12:00-ին, ՙԶվարթնոց՚ հսկիչ անցագրային կետով մուտք է գործել Հայաստանի Հանրապետություն, իսկ նրա կողմից ՀՀ-ից ելք կատարելու կամ ՀՀ մուտք գործելու վերաբերյալ այլ տվյալներ առկա չեն:
2. Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի անվամբ տրված 504426691 սերիա-համարի անձնագիրը, ըստ որի՝ Թեոդոր Հոդսոնը 2021 թվականի փետրվարի 2-ին ՙԶվարթնոց՚ ՀԱԿ-ով մուտք է գործել ՀՀ, իսկ ՀՀ-ից ելք կատարելու կամ ՀՀ մուտք գործելու վերաբերյալ տեղեկություններ առկա չեն:
3. ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից 2021 թվականի հուլիսի 26-ին կազմված արձանագրությունը, համաձայն որի՝ 2021 թվականի հուլիսի 26-ին՝ ժամը 10:20-ին, ՙՍարչապետ՚ սահմանապահ ուղեկալի տարածքում՝ 62658 քառակուսում հայտնաբերվել է ՀՀ պահպանվող պետական սահմանն ապօրինի հատած Թեոդոր Հոդսոնը:
4. 2021 թվականի հուլիսի 26-ին ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից կազմված Թեոդոր Հոդսոնին բերման ենթարկելու մասին արձանագրությունը, ըստ որի՝ 2021 թվականի հուլիսի 26-ին՝ ժամը 10:20-ին ՀՀ Լոռու մարզի Պրիվոլնոյե գյուղի վարչական տարածքին հարող հայ-վրացական պետական սահամանից դեպի թիկունք 250 մետր հեռավորության վրա հայտնաբերվել և ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտ բերման է ենթարկվել Թեոդոր Հոդսոնը /դատական նիստի արձանագրություն/:


III.Դատարանի պատճառաբանությունը և եզրահանգումները

Դատարանը դատաքննությամբ հետազոտված ապացույցների բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ վերլուծության ու գնահատման արդյունքում ապացուցված է համարում, որ ամբաստանյալ Թ.Հոդսոնը կատարել է արարքներ, որոնք համապատասխանում են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի և 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներին:
Անդրադառնալով պաշտպանի այն դիրքորոշմանը, ըստ որի՝ Թ.Հոդսոնին վերագրող արարքը ենթակա է որակման որպես պետական սահմանն ապօրինի հատելու փորձ, դատարանն արձանագրում է հետևյալը.
ՙՊետական սահմանի մասին՚ ՀՀ օրենքի 1-ին հոդվածի համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանն այն գիծն է և այդ գծով անցնող այն ուղղահայաց մակերևույթը, որոնք որոշում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքի` ցամաքի, ջրերի, ընդերքի, օդային տարածության շրջանակները:
Նույն օրենքի 21-դ հոդվածի համաձայն՝ սահմանային գոտին այն տարածքն է, որը Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանագծից ծավալվում է դեպի Հայաստանի Հանրապետության տարածքի խորքը` մինչև հինգ կիլոմետր լայնությամբ:
Սահմանային շերտը սահմանային գոտու մի մասն է, որը հարում է պետական սահմանին կամ պետական սահմանը ջրային տարածքով անցնելիս սահմանային ջրերի ափերին` մինչև մեկ կիլոմետր լայնությամբ:
Նույն օրենքի 22-րդ հոդվածի համաձայն՝ սահմանային շերտ մուտքի, այնտեղ ժամանակավորապես գտնվելու թույլտվությունը Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության և ազգային անվտանգության բնագավառների պետական լիազորված մարմինների համաձայնությամբ տալիս են սահմանապահ զորքերը: Անհրաժեշտության դեպքում սահմանապահ զորքերի հրամանատարությունը կարող է լրացուցիչ ժամանակավոր ռեժիմային սահմանափակումներ մտցնել սահմանային շերտ մուտքի և այնտեղ ժամանակավորապես գտնվելու համար:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածով նախատեսված հանցակազմը ձևական է, հանցագործությունն համարվում է ավարտված պետական սահմանագիծը հատելու պահից:
Դատարանն արձանագրում է, որ դատաքննության ընթացքում հետազոտված ապացույցների, մասնավորապես, վկաների ցուցմունքների համաձայն՝ Թ.Հոդսոնը հայտնաբերվել է սահմանային շերտում, այսինքն, արդեն իսկ հատել էր սահմանագիծը դեպի ՀՀ:
Վերոշարադրյալի իրավադրույթները դիտարկելով գործով հաստաստված ապացույցների հետ, վերջիններս գնահատելով դրանց վերաբերելիության, թույլատրելիության, իսկ ամբողջ ապացույցներն իրենց համակցությամբ՝ գործի լուծման համար բավարարության տեսանկյունից, դրանց բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ, ամբաստանյալի մեղավորության վերաբերյալ չփարատվող բոլոր կասկածները նրա օգտին մեկնաբանելով՝ դատարանն ապացուցված է համարում, որ ամբաստանյալին մեղսագրված արարքները ճիշտ են որակված, դրանք համապատասխանում են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներին:
Դատարանը, հաստատված համարելով հանցագործությունների և դրանց կատարման մեջ Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի մեղքի ապացուցված լինելը, գտնում է, որ նա ենթակա է պատժի կատարածի համար:
Դատարանն արձանագրում է, որ անձի նկատմամբ պատժի տեսակը և չափը ընտրելիս պետք է ղեկավարվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի մի շարք դրույթներով:
Մասնավորապես, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ ՙՀանցանք կատարած անձի նկատմամբ կիրառվող պատիժը և քրեաիրավական ներգործության այլ միջոցները պետք է լինեն արդարացի, համապատասխանեն հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ ու բավարար լինեն նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար՚:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ ՙՊատժի նպատակն է վերականգնել սոցիալական արդարությունը, ուղղել պատժի ենթարկված անձին, ինչպես նաև կանխել հանցագործությունները՚:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 61-րդ հոդվածի համաձայն՝ ՙ1. Հանցագործության համար մեղավոր ճանաչված անձի նկատմամբ նշանակվում է արդարացի պատիժ, որը որոշվում է սույն օրենսգրքի Հատուկ մասի համապատասխան հոդվածի սահմաններում` հաշվի առնելով սույն օրենսգրքի Ընդհանուր մասի դրույթները:
2. Պատժի տեսակը և չափը որոշվում են հանցագործության` հանրության համար վտանգավորության աստիճանով և բնույթով, հանցավորի անձը բնութագրող տվյալներով, այդ թվում` պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքներով:
(...)՚:
Մեջբերված իրավական նորմերը ՀՀ վճռաբեկ դատարանը վերլուծել և դրանց վերաբերյալ իրավական դիրքորոշումներ է հայտնել թիվ ՎԲ-50/07, ՎԲ-124/07, ՎԲ-142/07, ՎԲ-192/07, ՎԲ-201/07, ԱՎԴ2/0059/01/08, ԵԱՔԴ/0078/01/09 ԵԿԴ/0042/01/11, ինչպես նաև մի շարք այլ գործերով կայացված որոշումներում: Վճռաբեկ դատարանի ձևավորած կայուն նախադեպային իրավունքի համաձայն՝ պատժի արդարությունը դրսևորվում է հանցագործության և քրեաիրավական ներգործության միջոցների (պատժի) համաչափության ապահովմամբ: Պատիժն արդարացի է, եթե համաչափ է կատարված հանցագործությանը, ինչպես նաև բավարար պատժի նպատակներին հասնելու տեսանկյունից: Պատժի արդարության պահանջներից նահանջելը կարող է հանգեցնել չափազանց մեղմ կամ չափազանց խիստ պատժի նշանակման: Քրեական օրենքը համընդհանուր բնույթ ունի, իսկ արարքը և այն կատարող անձը կոնկրետ են: Հետևաբար կոնկրետ գործով պատիժ նշանակելիս դատարանի ներքին համոզմունքը ձևավորվում է կատարված արարքի հանրային վտանգավորության բնույթի ու աստիճանի, այն կատարող անձի, պատիժը մեղմացնող և ծանրացնող հանգամանքների վերլուծության հիման վրա: Նշված հանգամանքների գնահատման ժամանակ դատարանը պետք է ելնի ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով նախատեսված՝ պատժի նպատակների իրացումն ապահովելու անհրաժեշտությունից:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի սանկցիան այլընտրանքային է. այն պատիժ է նախատեսում ինչպես տուգանքի, այնպես էլ ազատությունից զրկելու՝ ազատազրկման ձևով:
Պատժի տեսակների միջև ճիշտ ընտրություն կատարելու և արարքի բնույթն ու հանրային վտանգավորության աստիճանը գնահատելու հարցերին ՀՀ վճռաբեկ դատարանն անդրադարձել է Գ.Մադաթյանի գործով որոշման մեջ, որտեղ իրավական դիրքորոշում է հայտնել այն մասին, որ ՙ(…) այլընտրանքային սանկցիաների միջև ընտրություն կատարելիս պատժի արդարացիության սկզբունքի ապահովման հիմնական երաշխիքը դատարանների կողմից յուրաքանչյուր գործի քննության ժամանակ այնպիսի հանգամանքների բացահայտումն է, որոնք ազդել են անձի կողմից կատարված արարքի հանրային վտանգավորության բնույթի և աստիճանի վրա:
Արարքի հանրային վտանգավորության բնույթը հանցագործության որակական կողմն է, այն որոշվում է մեղքի ձևի և տեսակի, հանցագործության նպատակի և շարժառիթի, ինչպես նաև քրեական օրենսդրությամբ պահպանվող հասարակական հարաբերության` հանցանքի կատարման պահին ունեցած սոցիալական նշանակության վերաբերյալ փաստական տվյալների ամբողջությամբ:
Արարքի հանրային վտանգավորության աստիճանի որոշման ժամանակ դատարանը պետք է բացահայտի կատարված հանցագործությամբ պատճառված վնասի չափը, հանցագործության կատարման եղանակը, հանցավոր մտադրության իրականացման աստիճանը, հանցակցության դեպքում` հանցավորի կատարած արարքը և հանցագործությանը նրա մասնակցության աստիճանը: (…)՚ (տե՛ս Գարուշ Նորիկի Մադաթյանի վերաբերյալ 2009 թվականի փետրվարի 17-ի թիվ ԵՇԴ/0029/01/08 որոշումը):
Այսպես, դատարանն ամբաստանյալ Թ.Հոդսոնի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս հաշվի է առնում նրա կատարած արարքների՝ հանրության համար վտանգավորության աստիճանն ու բնույթը, ինչպես նաև խախտված հասարակական հարաբերության սոցիալական նշանակությունը:
Դատարանը հաշվի է առնում ամբաստանյալի անձը բնութագրող տվյալները` այն, որ նախկինում ՀՀ-ում արատավորված չի եղել, նրա վերաբերյալ դատարան է ներկայացվել դրական բնութագիր, երիտասարդ է:
Դատարանը, ղեկավարվելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 62-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, որպես ամբաստանյալի պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանք հաշվի է առնում, որ Թ.Հոդսոնն ի սկզբանե տվել խոստովանական ցուցմունքներ, զղջացել է իր կատարած արարքի համար, ներում է հայցել /հատոր 1-ին գ.թ. 39-42, 49-50, դատական նիստի արձանագրություն/:
Դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալի պատասխանատվությունը և պատիժը ծանրացնող հանգամանքներ չկան:
Դատարանը, հաշվի առնելով Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի անձը բնութագրող, նրա պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող հանգամանքի առկայությունը և ծանրացնող հանգամանքի բացակայությունն ու ղեկավարվելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի 1-ին, 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասերով, 61-րդ հոդվածով, գտնում է, որ ամբաստանյալի նկատմամբ պետք է նշանակել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասի սանկցիայով նախատեսված առավել խիստ պատժի նվազագույն չափը՝ ազատազրկումը երեք ամիս ժամանակով յուրաքանչյուր դրվագի համար: Դատարանը գտնում է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 66-րդ հոդվածի 3-րդ մասի կանոններով պատիժները լրիվ գումարելու միջոցով վերջնական պատիժ պետք է նշանակել ազատազրկում՝ 6 /վեց/ ամիս ժամկետով: Պատժի կրման սկիզբ պետք է հաշվվել 2021 թվականի հուլիսի 26-ը:
Դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալի նկատմամբ նշանակված պատժատեսակն ու պատժաչափը կապահովվեն նաև ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ և 61-րդ հոդվածներով սահմանված` արդարության, պատասխանատվության անհատականացման և պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքների իրացումը:
Քննարկելով որպես այլ փաստաթուղթ ճանաչված ապացույցի տնօրինման հարցը՝ դատարանը գտնում է, որ դրանք պետք է թողնել քրեական գործի մեջ:
Դատարանը, անդրադառնալով ամբաստանյալի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցի հարցին, գտնում է, որ Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի նկատմամբ որպես խափանման միջոց ընտրված կալանավորումը պետք է թողնել անփոփոխ մինչև դատավճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելը:
Ելնելով վերոշարադրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 357-360-րդ, 365-րդ, 369-373-րդ հոդվածներով՝ դատարանը

Վ Ճ Ռ Ե Ց

Ամբաստանյալ Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնին մեղավոր ճանաչել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով և պատիժ նշանակել՝
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված արարքի համար ազատազրկում 3 /երեք / ամիս ժամկետով,
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված արարքի համար ազատազրկում 3 /երեք/ ամիս ժամկետով:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 66-րդ հոդվածի 3-րդ մասի կանոններով պատիժները լրիվ գումարելու միջոցով վերջնական պատիժ նշանակել ազատազրկում՝ 6 /վեց/ ամիս ժամկետով:
Ամբաստանյալ Թեոդոր Ռիչարդ Ֆելիկս Հոդսոնի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանավորումը թողնել անփոփոխ մինչև դատավճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելը:
Պատժի կրման ժամկետի սկիզբը հաշվվել 2021 թվականի հուլիսի 26-ից:
Որպես այլ փաստաթուղթ ճանաչված ապացույցները՝ ՀՀ ԱԱԾ ՍԷԿՏ համակարգից արտատպված սահմանահատումների պատմությունը, ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից 2021 թվականի հուլիսի 26-ին կազմված արձանագրությունը, 2021 թվականի հուլիսի 26-ին ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի ծառայող Տիգրան Դանիելյանի կողմից կազմված Թեոդոր Հոդսոնին բերման ենթարկելու մասին արձանագրությունը, թողնել քրեական գործի մեջ:
Դատավճիռը կարող է բողոքարկվել ՀՀ քրեական վերաքննիչ դատարան հրապարակվելու օրվանից հետո՝ մեկամսյա ժամկետում:



ԴԱՏԱՎՈՐ՝ Լ.ԱԼԱՎԵՐԴՅԱՆ